Giữa hằng hà các loại nước mắm trên thị trường, nước mắm chắt được nhiều người mệnh danh là loại mắm ngon “độc nhất vô nhị” bởi hương vị đậm đà. Vậy nước mắm chắt là gì và được sản xuất ra sao? Cùng tìm hiểu rõ hơn qua bài viết dưới đây!
Mục lục
1. Nước mắm chắt là gì? Quá trình sản xuất như thế nào?
Đúng như tên gọi, nước mắm chắt là loại nước mắm được chắt lọc cốt đầu tiên từ tinh chất của cá và muối biển đã qua ủ chượp trong các lu sành từ 12 đến 24 tháng, cho hương vị nguyên chất không qua pha chế.
Để làm ra một chai nước mắm chắt cực ngon, các nghệ nhân làm mắm phải chọn lọc nguyên liệu kỹ lưỡng, kết hợp cùng kinh nghiệm, công thức muối mắm riêng biệt. Cụ thể:
- Chọn nguyên liệu: Chủ yếu là cá cơm than đen – loại cá mình dày, tròn béo cho màu mắm đẹp và giá trị dinh dưỡng cao, hoặc cá trích, cá nục, cá thu. Ngoài ra, một số làng nghề làm nước mắm ở Cát Hải còn sử dụng các nguyên liệu như mực nang, mực ống, cá nhâm, cá ruội… để làm nên mắm chắt.
- Tỷ lệ cá – muối: Cá tươi sau khi làm sạch sẽ được trộn đều với muối hạt rồi chuyển vào các chum bằng đất nung hoặc bể xây để ủ. Với tỷ lệ 3:1 (3 phần cá và 1 phần muối), cùng quá trình chượp kéo dài theo phương pháp gài nén hoặc đánh đảo trong thời gian nhất định (khoảng từ 12 – 24 tháng tùy vào loại cá).
Theo kinh nghiệm cổ truyền, cá nguyên liệu phải được đánh bắt bằng lưới vây truyền thống mới cho ra loại nước mắm ngon. Đồng thời có quy trình muối mắm khắt khe, thường xuyên phải chăm sóc và đánh đảo cẩn thận, đảm bảo mắm lên men tự nhiên.
Bài viết liên quan: > Loại cá nào làm được nước mắm ngon, vị hài hòa hấp dẫn? > Quy trình làm nước mắm gồm những giai đoạn nào? > Cách ủ nước mắm tại nhà không hóa chất độc hại
2. Khám phá điểm đặc biệt của nước mắm chắt
Sở dĩ nước mắm chắt cốt được đánh giá cao, bởi có công thức muối mắm riêng biệt với tỷ lệ chuẩn xác tạo nên mùi thơm rất đặc trưng, độ khuếch tán mùi rộng, ăn đậm đà, ngon ngọt… Vì vậy, ban đầu thưởng thức mỗi người luôn thấy mắm chắt có vị khá đậm, mùi mắm lưu lại rất lâu khi vương vào tay. Song, vị mặn đó là do độ đạm tự nhiên từ tinh cốt cá và muối nên bất kỳ ai nếm qua một lần cũng nhớ mãi, thòm thèm không dứt.
Cùng với việc sở hữu độ đạm cao, nước mắm chắt còn chứa đầy đủ vi chất dinh dưỡng như các loại acid amin (phân giải từ protein trong thịt cá), vitamin PP, B1, B2, B12, các loại khoáng chất và vi lượng cần thiết cho cơ thể như sắt, magiê và i-ốt… Chưa kể, cách làm mắm truyền thống sạch sẽ theo quy trình cổ truyền, không sử dụng chất bảo quản hay hương liệu, phụ gia, mắm được chín tự nhiên, an toàn nên để được rất lâu mà không bị biến chất, đặc biệt mắm cuối càng lâu càng ngon và đậm đà.
>> Dành cho bạn: Nên mua nước mắm truyền thống ở đâu đảm bảo chất lượng?
3. Nước mắm chắt có gì khác với nước mắm cốt, mắm nhĩ, mắm lú?
Không đơn thuần là loại gia vị thông thường, nước mắm còn có rất nhiều “phiên bản” với nhiều tên gọi khác nhau như nước mắm cốt, mắm lú, mắm nhĩ. Điều này khiến người tiêu dùng băn khoăn liệu giữa các loại nước mắm này có gì khác nhau?
Để hiểu rõ hơn bạn hãy theo dõi bảng so sánh dưới đây:
| So sánh | Nước mắm chắt | Nước mắm cốt | Nước mắm nhĩ | Nước mắm lú |
| Nguyên liệu | Nguyên liệu chính là cá cơm than đen. | Được chế biến từ nhiều loại cá khác nhau như cá cơm, cá nhâm, cá trích… | Chủ yếu là cá cơm tươi. | Ủ chượp từ các loại cá nục, cá cơm. |
| Hương vị | Hương thơm đặc trưng cùng vị mặn đậm đà, nhưng không gắt, ngon ngọt tự nhiên của cá và muối. | Mặn ngọt sâu đằm, rõ mùi thịt cá. | Mùi thơm nồng, hậu vị ngọt thanh. | Mùi không thơm dậy, nhạt vị. Nhưng giá trị dinh dưỡng rất cao, có tác dụng làm ấm cơ thể và chữa bệnh ho, viêm họng… |
| Màu sắc | Sóng sánh màu vàng rơm hoặc cánh gián. | Màu vàng rơm, hay vàng nhạt. | Màu hổ phách đẹp mắt. | Sánh đặc và có màu vàng rơm hoặc nâu đỏ. |
| Độ đạm | Dao động trung bình từ 30 độ. | Độ đạm cao và đậm đặc hơn nước mắm nhĩ. | Độ đạm cao (tầm trên 35 độ). | Độ đạm tương đương mắm nhĩ. |
Có thể nói, nước mắm chắt truyền thống ngon có độ đạm cao, giàu dinh dưỡng, mang hương vị riêng biệt đặc trưng mà những người sành ăn luôn muốn được thưởng thức. Tuy vậy, loại nước mắm này khá khan hiếm trên thị trường, người tiêu dùng cần lựa chọn địa chỉ bán hàng uy tín, đã được kiểm nghiệm chất lượng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
>> Xem thêm:
- Các dấu hiệu giúp nhận biết nước mắm giả
- Cẩn trọng với nước mắm hóa chất gây hại cho sức khỏe
- Phân biệt nước mắm truyền thống và nước mắm công nghiệp
>>> Tham khảo thêm giá nước mắm chắt tại đây: https://giavichinsu.com/nuoc-mam-chat.html
